Δεδομένης της δύναμης επηρεασμού της κινούμενης εικόνας, η προσπάθεια ελέγχου της είναι σαφώς εξηγήσιμη και αναμενόμενη από την κάθε φορά εξουσία. Σε άλλες ενότητες της εργασίας γίνεται αναφορά στην έμμεση λογοκρισία που συντελείται μέσω των μηχανισμών χρηματοδότησης ως προς τη δημιουργία μιας ταινίας και των φορέων διανομής κι εκμετάλλευσης ως προς τη δυνατότητα του δημιουργού να επικοινωνήσει με το κοινό. Πέραν των έμμεσων τρόπων, η ύπαρξη θεσμών ελέγχου της νομιμότητας του έργου τέχνης άλλοτε με αυστηρότερα κι άλλοτε με ελαστικότερα κριτήρια καταγράφεται σε κάθε σύγχρονο κράτος κι επηρεάζει την καλλιτεχνική παραγωγή. Αν και δε θα ασχοληθούμε εδώ αναλυτικά με τα ανά χώρα κι εποχή συστήματα λογοκρισίας, απαιτείται να έχουμε υπόψη μελετώντας μια ταινία και τις ιστορικές αναπαραστάσεις που περιλαμβάνει, σε ποιο καθεστώς δημιουργήθηκε και ποιες συνθήκες ελευθερίας λόγου, υλικής στήριξης του καλλιτεχνικού έργου επέτρεψαν τη δημιουργία της με τη μορφή που φτάνει ως εμάς. Η ύπαρξη των μηχανισμών ελέγχου δε σημαίνει αυτόματα και το πνίξιμο της ελεύθερης έκφρασης των δημιουργών. Αξίζει, επ’ αυτού να σημειωθεί η εν μέρει αισιόδοξη οπτική πως «η ταινία κατακλύζεται από το περιεχόμενό της και δεν διαφεύγει μόνον από το λογοκριτή της αλλά και από όποιον αναλαμβάνει την εικονοληψία[1]», άποψη που αποδεικνύεται αληθινή σε περιπτώσεις όπως ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος που ανθίζει δειλά δειλά μέσα στα χρόνια της δικτατορίας των Συνταγματαρχών και κάτω από τη μύτη των ελεγκτικών τους μηχανισμών.
Πλάι στους εξωτερικούς παράγοντες παρέμβασης στο καλλιτεχνικό έργο, δεν πρέπει να παραβλέπονται οι επιλογές του δημιουργού ως προς το έργο. Σε ταινίες που αναλαμβάνουν την τεκμηριωμένη παρουσίαση γεγονότων, συναντάται μια μορφή αντίστροφης λογοκρισίας: ενώ υπάρχει φαινομενική αντικειμενικότητα μαρτυριών και ισόρροπη παρουσίαση τάσεων, η δόμηση και η σειρά παρουσίασης, ή ο χρόνος που αφιερώνεται σε κάθε μια κατευθύνουν προς συγκεκριμένα συμπεράσματα[2]. Τέλος, συχνά οι επιλογές του δημιουργού, «υπαγορεύονται» από την προσπάθειά του να κερδίσει την υποστήριξη χρηματοδοτών και παραγωγών ενώ επίσης κι η διανομή και η αποδοχή της ταινίας τον επιβαρύνουν με αυτολογοκριτικές επιλογές[3].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου