Η αλλαγή του αιώνα και της χιλιετηρίδας βρίσκει ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού κοινού, απορροφημένο από την τηλεόραση. Για τους θεατές του κινηματογράφου, ο προσανατολισμός είναι κυρίως προς τις αμερικανικές ταινίες, με συγκρατημένα διστακτική στάση απέναντι στις ελληνικές. Μέσα στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, όμως, θα υπάρξουν ταινίες ελληνικές που θα φέρουν κόσμο στις αίθουσες. Από το 2003 κι έπειτα, ο συνολικός αριθμός των εισιτηρίων που πραγματοποίησαν οι ελληνικές ταινίες κινούνται στο επίπεδο του 1,5 εκατ. εισιτηρίων. Το annus mirabilis αποτελεί η περίοδος 2007-8, οπότε κι ο αριθμός των εισιτηρίων που πωλήθηκαν ανήλθε στα 2.394.634 εισιτήρια[1].
Χαρακτηριστικό καινούριο: η αυξημένη συχνότητα ανάληψης της διανομής και προβολής ελληνικών ταινιών από πολυεθνικές εταιρείες (Village, Οdeon, Rosebud, Audio Visual-ροοπτική)[2]: το 2003 η Πολίτικη Κουζίνα του Τ. Μπουλμέτη, το 2004 οι Νύφες του Π. Βούλγαρη, το 2005 οι Λουκουμάδες με Μέλι της Όλγ. Μαλέα, η Λούφα και Παραλλαγή- Σειρήνες στο Αιγαίο του Ν. Περάκη, το 2006 το Πέντε Λεπτά Ακόμα του Γιάννη Ξανθόπουλου, το Straight Story του Βλαδίμηρου Κυριακίδη, η Uranya του Κώστα Καπακά, ο Ελ Γκρέκο του Γιάννη Σμαραγδή, το 2007 η Μέλισσα τον Αύγουστο του Θοδωρή Αθερίδη. Την επιτυχία σε αριθμούς εισιτηρίων ακολουθούν επιτυχίες και σε επίπεδο διεθνών φεστιβάλ, όπως η Στρέλλα του Π. Κούτρα το 2008,ο Κυνόδοντας του Γ. Λάνθιμου και η Ακαδημία Πλάτωνος του Φ. Τσίτου το 2009, το Attenberg της Αθ. Τσαγγάρη πρόσφατα, ταινίες που άφησαν πολύ καλές εντυπώσεις σε ξένα φεστιβάλ.
Έχουν μεσολαβήσει ταινίες για το κοινωνικό περιθώριο, όπως Δεκαπενταύγουστος (2001, Κ. Γιάνναρης), ο Βασιλιάς (Ν. Γραμματικός), Πες στη Μορφίνη ακόμα την ψάχνω (Γ. Φάγκρας), το Αύριο θα είναι αργά (Λάγια Γιούργιου) το 2002, το Τσίου (2006, Μ. Παπαδημητράτος). Επίσης, ταινίες νέων σκηνοθετών που πειραματίζονται με μινιμαλιστικές εκδοχές[3] και με θεματολογία από τη ζωή των νέων ανθρώπων μοναξιά της πόλης όπως το Κλαις; (2003) το Ροζ (2006) του Αλ. Βούλγαρη, το Valse Sentimental (2007) της Κ. Βούλγαρη αλλά και ταινίες για τα προσωπικά αδιέξοδα των ενηλίκων που μεγεθύνονται από μια κοινωνία σε κρίση: Σώσε με του στρ. Τζίτζη (2001), Σπιρτόκουτο (2003) και Ψυχή στο στόμα (2006) του Γ. Οικονομίδη, Ώρες κοινής ησυχίας (2006) της Κ. Ευαγγελάκου, Ο διαχειριστής του Περικλή Χούρσογλου, Η καντίνα του Σταύρου Καπλανίδη.
Καταγράφοντας τη θεματολογία της κινηματογραφικής παραγωγής το 2010[4], παρατηρούμε αρκετές ταινίες με θεματικό κέντρο την εφηβεία, την ενηλικίωση και τη συνειδητοποίηση: Arcadia Lost του Φ. Παπαμιχαήλ, Άπνοια του Άρ. Μπαφαλούκου, 45m2 του Στρ. Τζίτζη, το Attenberg της Αθ. Τσαγγάρη. Σταθερά εμφανίζονται πλέον ταινίες για τη ζωή των μεταναστών στην Ελλάδα: το Γάλα του Γ. Σούγια, Κανένας του Χρ. Νικολέρη, Man in the sea του Κ. Γιάνναρη διευρύνουν θεματικά την παράδοση της τριλογίας του Κ. Κατζουράκη, Δρόμος για τη Δύση- Γλυκιά Μνήμη- Μικρές εξεγέρσεις, του Eduart της Αγγ. Αντωνίου, του Χορεύοντας στον Πάγο του Στ. Ιωάννου. Ο συμβιβασμός με το χώρο και το χρόνο, δίπλα στην κριτική για την επικρατούσα κοινωνική κατάσταση κυριαρχούν στη Χώρα Προέλευσης του Σ. Τζουμέρκα, το Μαχαιροβγάλτη του Γ. Οικονομίδη, το Ταξίδι στη Μυτιλήνη του Λ. Παπαστάθη, το Απ΄ τα κόκκαλα βγαλμένη του Σ. Γκορίτσα.
Σύμφωνα με τη Μ. Κομνηνού, η ελληνική κινηματογραφική βιομηχανία έχει επωφεληθεί από το συνδυασμό των κρατικών επιδοτήσεων και των ευρωπαϊκών κονδυλίων MEDIA και Eurimages. Έχει κατορθώσει να διατηρήσει μια ετήσια παραγωγή της τάξης των 16-20 ταινιών μεγάλου μήκους, 10-15 ταινιών μικρού μήκους και 3-5 ντοκιμαντέρ. Η πλειοψηφία των ταινιών αυτής της κατηγορίας εξασφαλίζει κι έναν αριθμό προβολών μέσω καναλιών και αιθουσών[5].
Την περίοδο αυτή, ο κινηματογράφος που αναφέρεται στον Εμφύλιο αλλάζει. Αφού μεσολαβήσει μια ολιγόχρονη σιωπή[6], οι ταινίες μυθοπλασίας λιγοστεύουν, αλλά αυξάνονται οι ταινίες τεκμηρίωσης. Υποχωρεί η τάση αναφοράς στην ήττα και τη θυματοποίηση, αλλάζει το ύφος: η μοιρολατρική μεμψιμοιρία των κατατρεγμένων παραχωρεί τη θέση της στην περηφάνια και το δυναμισμό αυτών που επέζησαν και συνεχίζουν. Η καταγγελία μετατρέπεται σε μαρτυρία, η καταγραφή μνήμης συντρέχει την ιστορική γνώση αλλά και την πολιτική παρέμβαση. Η απήχηση των δύο ντοκιμαντέρ της Δημητρίου Πουλιά στο βάλτο και Η ζωή στους βράχους σε πολιτικοποιημένο κόσμο κι η τεράστια συζήτηση που άνοιξε η τελευταία ταινία του Βούλγαρη, Ψυχή βαθιά, η παράλληλη κυκλοφορία του Άλλος δρόμος δεν υπήρχε, της Μακρονήσου, του Κεμάλ αποδεικνύουν καταρχήν ένα τεράστιο ενδιαφέρον από πλευράς κινηματογραφιστών και κοινού για το θέμα.
[1] Κομνηνού, Μαρία, «Ελληνικός Κινηματογράφος: διλήμματα και προκλήσεις», δημοσίευση στις 6/5/2010, στο http://www.culturenow.gr. Πρόσβαση στις 14/8/2011
[2] Κάγιος, Παύλος, «Όλα τα λεφτά στις ελληνικές ταινίες», Μοτέρ 1(2007). Πρόσβαση στο διαδίκτυο στις 3/4/2011, http://www.gfc.gr/Publications/magazine/1_2007.pdf
[3] Paradeisi, Maria, «Minimalist Narrations in Greek Cinema: Rose (Pink)and Valse Sentimental (Sentimental Waltz), δημοσιευμένο στο http://www.altcine.com, πρόσβαση 2/9/2011
[4] Μοτέρ, 20 (2010) Πρόσβαση στο http://www.gfc.gr/Publications/magazine/20_2010.pdf, 2/9/2011
[5] Κομνηνού, Μαρία, «Ελληνικός Κινηματογράφος: διλήμματα και προκλήσεις»
[6] 1998, Ούλοι εμείς, εφέντη- 2004, Η σκόνη που πέφτει
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου