Σκηνοθέτης: Άγγελος Αμπάζογλου
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Άγγελος Αμπάζογλου
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Σταμάτης Γιαννούλης, Laurent Fénart
Ήχος: Ντίνος Κίττου
Μοντάζ: Φανή Ζιώζια
Παραγωγή:ΕΡΤ - Arte
Συμπαραγωγή ΕΡΤ: Ειρήνη Γαβαλά
Συμπαραγωγή ARTE: Madeleine Avramoussis
Παραγωγός: Όλγα Αμπάζογλου
Διάρκεια: 55΄
Το 2008, ο Άγγελος Αμπάζογλου γυρίζει το Καλημέρα, κύριε Μάρσαλ, μια διεθνή συμπαραγωγή της ΕΡΤ με το Ευρωπαϊκό πολιτιστικό κανάλι ARTE και την CYCLOPE PRODUCTIONS, με την υποστήριξη του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και του προγράμματος MEDIA Distribution της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, σχετικά με την εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ελλάδα.
Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα και τις Η.Π.Α. Η αμερικανική εταιρεία διανομής WGBH International[1] ανέλαβε την συμμετοχή της ταινίας σε πολλά φεστιβάλ παγκοσμίως ενώ η επίσημη τηλεοπτική προβολή της ταινίας από το ARTE έγινε σε θεματική βράδια στα πλαίσια της επετείου των 60 χρόνων του Σχεδίου Μάρσαλ[2].
Στην ταινία γίνεται καταρχάς προσπάθεια να παρουσιαστεί η εκδοχή των Αμερικανών για την εφαρμογή του Σχεδίου Μάρσαλ: το προωθούν ως στήριγμα και προϋπόθεση της διατήρησης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, την οποία με τη σειρά της θεωρούν αναγκαία για τη διατήρηση της ειρήνης στα Βαλκάνια και την Ευρώπη συνολικότερα. Παράλληλα, με την οικονομική υποστήριξη προτείνουν κι ένα ισχυρό πολιτιστικό πρότυπο, πίσω από τα οποία ακολουθεί η στρατιωτική ενίσχυση για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου. Η Ελλάδα είναι άλλωστε η μόνη χώρα της περιοχής που δεν έχει περάσει στη σφαίρα της κομμουνιστικής επιρροής.
Μια σειρά από φιλμ αρχείου δομούνται για να αναπαραστήσουν την εφαρμογή του σχεδίου, ενώ πρόσωπα που διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στη δεκαετία του ’50, κυρίως όσον αφορά την αμερικανική παρέμβαση στον ελλαδικό χώρο, δίνουν τη δική τους άποψη και μαρτυρία για τα γεγονότα[3]. Επίσης, συμμετέχουν ιστορικοί και στελέχη της σύγχρονης διπλωματίας[4].
Από την παράθεση απόψεων και τεκμηρίων διαφαίνεται πως η Ελλάδα αποτέλεσε ένα «πειραματόζωο» για το σχέδιο Μάρσαλ. Μια χώρα κατεστραμμένη από τον πόλεμο, φτωχή και αδύναμη πολιτικά και οικονομικά γίνεται αποδέκτης οικονομικής, τεχνολογικής και στρατιωτικής βοήθειας, που ως «Δούρειος Ίππος» διευκολύνουν τον πλήρη έλεγχο της χώρας από την υπερδύναμη. Συγκριτικά με το μέγεθος της χώρας η αμερικάνικη βοήθεια ήταν τεράστια και σε όγκο[5] αλλά και σε διάρκεια, ενώ όπως φαίνεται και στην ταινία τα αποτελέσματα ήταν αμφιλεγόμενα. Χαρακτηριστικά, αντιτάσσονται συχνά στην οθόνη τα επιχειρήματα των Αμερικανών με τις εικόνες της πραγματικότητας. Για παράδειγμα, η αμερικανική εκδοχή για τον Εμφύλιο, παρουσιάζει τη στρατιωτική ενίσχυση προς την Ελλάδα να αποσκοπεί στη συμφιλίωση των δύο πλευρών και την εξομάλυνση της αγριότητας που επικρατούσε εξαιτίας της χωρίς λόγο –όπως λένε οι Αμερικανοί στην ταινία- διαφυγής ανταρτών στα βουνά και των ένοπλων συρράξεων στα πλαίσια της αναζήτησης φαγητού και καταφυγίου. Η σχολιασμένη απεικόνιση των εκτοπισμένων από τον εθνικό στρατό -και τους αμερικανούς υποστηρικτές τους- χωρικών, που, όπως πληροφορούμαστε από τον αφηγητή, ξεπέρασαν το 1.000.000, υποσκάπτει την προηγούμενη θέση, δημιουργώντας εύλογα ερωτήματα για τα πληθυσμιακά μεγέθη και τη διείσδυση που είχαν οι «παράνομοι» στην ελληνική ύπαιθρο.
Γενικότερα, προβάλλεται η εκδοχή της απόπειρας επιβολής θεσμοθετημένης εξάρτησης της Ελλάδας από τις ΗΠΑ, απόπειρας που στέφθηκε με επιτυχία, και τις συνέπειες της οποίας η χώρα ζούσε ως τουλάχιστον και την περίοδο της δικτατορίας, σύμφωνα πάντα με τους έλληνες ιστορικούς του ντοκιμαντέρ.
[1] Σχετικές με την εταιρεία πληροφορίες στο site της: http://www.wgbhinternational.org/index.php?sid=5ioxwhrr47m70gzw2b3fkcgv704j0ga4&lang=english&page=about_wgbh
[2] http://pat61lib.squat.gr/HLEKTRONIKO%20ARXEIO%20FINAL%203-4-2011_files/Doc_On_Air_- ______________________-215.html
[3] Μεταξύ άλλων: James Warren, Marshall Plan Greece, 1947-1952, William McNeill, Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα 1944-1946, Χάρης Ιορδανίδης, Υπεύθυνος διανομής UNRRA, Δημήτρης Καχέλος, Υπεύθυνος για προβολές ταινιών «Μάρσαλ», Καβάλα
[4] Γιώργος Σταθάκης, Ιστορικός Πολιτικής Οικονομίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Nicholas R. Burns, Under-Secretary of State ΗΠΑ, David Ellwood, Ιστορικός Πανεπιστημίου Bologna, Ιταλία, Νικόλαος Ρουδεμέτοφ, Διευθυντής Ινστιτούτου Ιστορίας Καβάλας
[5] http://tvradio.ert.gr/details.asp?pid=3305570&chid=4
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου